Labirynt z matryc. Recenzja Pawła Chmielewskiego
W Nowy Napis Co Tydzień #145 ukazała się recenzja powieści Imperium Dzieci Marty Sokołowskiej autorstwa Pawła Chmielewskiego.
Fragment recenzji:
„Marta Sokołowska umiejętnie żongluje pomysłami i matrycami wywiedzionymi z wielu dzieł anglosaskich i rosyjskich (dorzuciłbym tu jeszcze Przenicowany świat i Piknik na skraju drogi braci Arkadija i Borysa Strugackich), zaś z polskich – odnajdziemy tu ślady Powrotu z gwiazd Stanisława Lema oraz cyklu Janusza Zajdla z Paradyzją i Limes inferior. Chociaż Imperium dzieci nie rozpoczyna się tak widowiskowo i nie zapada w pamięć jak trzynaście uderzeń Big Bena w pierwszym zdaniu u Orwella – lecz prologiem czyni dość banalny wypadek dziewczynki na huśtawce – to wciąż najistotniejsza jest w tym utworze (konstytuująca również inne antyutopie) przemiana, odrodzenie głównego bohatera. Mówiąc językiem Franka Herberta – Śpiący musi się obudzić. B-Maria – niczym Guy Montag z 451 stopni Fahrenheita Raya Bradbury’ego – zaczyna patrzeć, odczuwać, rozumieć, zdzierać „skórę rzeczywistości”. Owo „przebudzenie” (wraz z ucieczką ze znanego świata) jest często stosowaną figurą nie tylko w literackich antyutopiach, ale i w opartych na ich kanwie dziełach filmowych – od młodzieżowych i popularnych Igrzysk śmierci (na podstawie trylogii Suzanne Collins), widowiskowej Ucieczki Logana (według literackiego pierwowzoru Williama F. Nolana i George’a Claytona Johnsona) czy nawet cyberpunkowych: Equilibrium i Matrixie sióstr Wachowskich. To wszystko stanowi konglomerat motywów, figur i matryc, z którego czerpie Marta Sokołowska. Zanim spróbuję dokonać dekonstrukcji Imperium dzieci i pokazać jak polska prozaiczka rozwija i porusza się w tym antyutopijnym labiryncie współczesności, sięgnijmy daleko wstecz, do roku 1863, gdy anonimowo, na łamach magazynu „Wędrowiec”, wydrukowano opowiadanie fantastyczne Wycieczka na Kulę Ziemską w roku 3363 ery chrześcijańskiej, wizya amerykańska, spisana przez jednego z dziewięćdziesięciu dziewięciu adeptów Humego.”
Portal „NowyNapis.eu” jest internetowym uzupełnieniem papierowego kwartalnika kulturalnego „Nowy Napis. Liryka, epika, dramat”.
Fragment recenzji:
„Marta Sokołowska umiejętnie żongluje pomysłami i matrycami wywiedzionymi z wielu dzieł anglosaskich i rosyjskich (dorzuciłbym tu jeszcze Przenicowany świat i Piknik na skraju drogi braci Arkadija i Borysa Strugackich), zaś z polskich – odnajdziemy tu ślady Powrotu z gwiazd Stanisława Lema oraz cyklu Janusza Zajdla z Paradyzją i Limes inferior. Chociaż Imperium dzieci nie rozpoczyna się tak widowiskowo i nie zapada w pamięć jak trzynaście uderzeń Big Bena w pierwszym zdaniu u Orwella – lecz prologiem czyni dość banalny wypadek dziewczynki na huśtawce – to wciąż najistotniejsza jest w tym utworze (konstytuująca również inne antyutopie) przemiana, odrodzenie głównego bohatera. Mówiąc językiem Franka Herberta – Śpiący musi się obudzić. B-Maria – niczym Guy Montag z 451 stopni Fahrenheita Raya Bradbury’ego – zaczyna patrzeć, odczuwać, rozumieć, zdzierać „skórę rzeczywistości”. Owo „przebudzenie” (wraz z ucieczką ze znanego świata) jest często stosowaną figurą nie tylko w literackich antyutopiach, ale i w opartych na ich kanwie dziełach filmowych – od młodzieżowych i popularnych Igrzysk śmierci (na podstawie trylogii Suzanne Collins), widowiskowej Ucieczki Logana (według literackiego pierwowzoru Williama F. Nolana i George’a Claytona Johnsona) czy nawet cyberpunkowych: Equilibrium i Matrixie sióstr Wachowskich. To wszystko stanowi konglomerat motywów, figur i matryc, z którego czerpie Marta Sokołowska. Zanim spróbuję dokonać dekonstrukcji Imperium dzieci i pokazać jak polska prozaiczka rozwija i porusza się w tym antyutopijnym labiryncie współczesności, sięgnijmy daleko wstecz, do roku 1863, gdy anonimowo, na łamach magazynu „Wędrowiec”, wydrukowano opowiadanie fantastyczne Wycieczka na Kulę Ziemską w roku 3363 ery chrześcijańskiej, wizya amerykańska, spisana przez jednego z dziewięćdziesięciu dziewięciu adeptów Humego.”
Portal „NowyNapis.eu” jest internetowym uzupełnieniem papierowego kwartalnika kulturalnego „Nowy Napis. Liryka, epika, dramat”.
